Dijital gazeteye doğru…

Taşa, kemiğe, bitki yapraklarına, tahtaya, hatta pişirilmiş çömleklere yazan insanoğlu; modern çağlarda ise önce kağıt, sonra da matbaayla bilgiyi paylaştı. Bugün adına gazete dediğimiz kavramın doğuşu ise rönesans Avrupa’sının seçkin ahalisinin kendi aralarında dolaşan haber mektuplarıyla oldu. Bu mektuplara “avasi” ya da “gazette” deniyordu. Zaten “gazette” de bu mektuplara ödenen para birimiydi…

Daha sonra dijital medyanın gelişmesiyle bildiğimiz anlamda gazete sorgulanmaya başladı. İnternet, web yayıncılığı, 3G derken geçtiğimiz günlerde ülkemizi ziyaret eden Microsoft Yönetim Kurulu Başkanı Steve Ballmer da “10 yıl sonra bildiğimiz anlamda medya tamamen dijital olacak” şeklinde bir kehanette bulundu…

Gazete okumanın ayrı bir keyfi, bir ritüeli olduğuna dair argümanları hepimiz biliyoruz. Bir sabah vapurunda simit ve çay eşliğinde püfür püfür boğaz rüzgarı eserken gazete okumak, sabah sucuklu yumurtaya sıcacık ekmeği banarken spor sayfasına göz atmak ayrı bir keyif tamam. Ama bir de şöyle düşünün; milyarlarca liralık yatırım yapılan baskı makineleri, yurtdışından dövizle alınan tonlarca kağıt, bu kağıtlar için harcanan ormanlar… Tüm bu sorunlar ortadan kalkacak.

Neyse, adına e-reader denen dijital okuyuculardan haberdarsınızdır mutlaka. Bunlar genelde tablet büyüklüğünde cihazlar. Ama Amazon’un Kindle DX’i, 9.7 inçlik (24.6 cm) ekranıyla bazı ezberleri bozuyor. Hafızasını 4 GB’ye çıkaran ve 824×1200 piksellik bir ekrana sahip olan ürün, bütünleşik belleğine yaklaşık 3 bin 500 kitap depolayabiliyor. Yaklaşık 1 cm kalınlığa sahip olan Kindle DX, hareket sensörü yardımıyla çevirdiğiniz yöne göre kendini ayarlayabiliyor. 16 renk gri ton desteğine sahip olan e-kitap okuyucunun 3G özelliği var ve bu sayede internetten kitap da indirebiliyor. Ürünün satış fiyatı ise 489 dolar. Söylentilere göre New York Times, ayda 9.95 dolara abonelik hizmeti de veriyor ki, bu şu andaki normal abonelik fiyatı 13.99 doların da altında. Bunun dışında, bu yılın güz dönemi için 6 üniversite, sınavları bu cihaz üzerinden yapmak üzere anlaşma sağlamış bile.

Geçen yıllarda Google, Google Book Search adını verdiği projeyle kitap sayfalarının taranmasına ve dijital hale getirilmesine önayak olmaya çalışmıştı. Ancak Amerikan Yayıncılar Birliği’nin tepkisiyle karşılaşıp mahkemelik olunca geri adım atmak zorunda kalmıştı. Şimdi arkasına Amazon’un gücünü alan Kindle DX, özellikle akademik yayınlar sayesinde dijital gazeteye geçişte önemli bir rol oynayacak gibi görünüyor.

(Bu yazının bir kısmı 10 Mayıs 2009 tarihli Para dergisinde yayınlanmıştır.)