Google, Fransa’ya horozlanıyor
Bildiğiniz gibi Google’ın ülkemizle sancılı bir ilişkisi var. Google’ın ülkemizden bir yıl içinde resmiyette 300 milyon dolar gayri resmi olarak ise bir milyar dolar civarında para kazandığı uzmanlar tarafından belirtiliyor. Buna karşılık ise ülkemize herhangi bir maddi faydası yok. Yani en somut anlamıyla vergi vermediğini biliyoruz. Gerçi vergi barışından faydalandığını duyduk. Fakat doğru mu değil mi, doğruysa ödemelerini yapıyor mu? Bu soruların cevabını ben şahsen bilmiyorum. Öğrenirsem sizlerle paylaşırım.
Gönül isterdi ki yerli bir arama motorumuz olsun. Fakat ülkemiz bürokrasisindeki aşırı devletçi yapı bu fikrin hayata geçmesini engelliyor. Nasıl mı? Devlet kontrolündeki bir arama motoru algısı böyle bir projenin maalesef doğmadan ölmesine sebep oluyor.
Nitekim Rusya merkezli arama motoru Yandex bir yıl önce ülkemize hızlı bir giriş yaptı. Bu bir yıl içinde hızını hiç kesmeyen Yandex pazar payını hızla artırıyor. Halk arasındaki geyik muhabbeti ise CIA’mi yoksa KGB’mi (yeni ismiyle FSB) beni kucaklasın şeklinde sürüyor. Şu bir gerçek , herkeste bu gizli servis algısı var. Herkes Google’ın CIA (Central Intelligence Agency – ABD Merkezi Haberalma Teşkilatı) Yandex’in ise FSB’ye (Rusya Federal Güvenlik Teşkilatı) çalıştığını düşünüyor. Fakat bunları kullanmakta ise bir sakınca görmüyor. Nedenini sorsanız alacağınız cevap belli: “Biz Türküz, bize bir şey olmaz!” 😉
Diğer taraftan Microsoft’un arama motoru Bing sürpriz bir şekilde ülkemize geldi. Bunun bilişim gazetecileri arasındaki yorumu ise şu şekilde: “Microsoft Türkiye ofisi ülkemiz hükümetinden bir işaret aldıki bir anda Bing’in Türkiye’ye getirilmesini sağladı.” Şimdi ülkemizde üç tane büyük arama motoru var. Yandex ve Bing ülkemiz yönetimiyle gayet uyumlu çalışıyor. Yani şirketleri burada ve vergilerini ödüyorlar. Google ise hala bir çok konuda ayak sürümeye devam ediyor.
Google sadece ülkemizde ayak sürümüyor. Son takıştığı ülke Fransa oldu. Geçtiğimiz yıl yapılan son seçimlere kadar Fransa ile ilişkileri iyi idi. Fakat Fransa hükümeti ile yayıncılık çevrelerinin her türlü içeriği lisanslamayı istemeleri uygun tabirle Google’ı çıldırttı. Google, Fransa hükümeti ile yayıncılık çevrelerine çok sert bir çıkış yaptı. Google’ın çıkışı batılı medya ajansları tarafından “Google Fransız medyasını arama sonuçlarından hariç tutmakla tehdit etti” şeklinde verildi. Arama motorlarının gösterdikleri içeriklere para ödemelerini gerektiren bir yasa maddesi Google’ın gösterdiği tepkinin nedenini oluşturuyor.
Diğer yandan Fransa’da yayın yapan bazı kuruluşlar, arama motorunun kendi içeriklerini sonuçlarında göstererek reklam geliri sağladığını belirterek bunun ücretlendirilmesini savunuyor. Fransa Kültür Bakanı Aurelie Filippetti, tasarıya destek açıklayan isimler arasında. Parlamento komisyonuna hitap eden Filippetti, yasanın ülke gelişimine yardımcı olacağını savunuyor.
Google ise blogu üzerinden yaptığı açıklamada, internetin içerik üretimine katkıda bulunduğunu belirterek, Almanya ve Fransa’da uygulanmak istenen yöntemin bunu ortadan kaldıracağı uyarısını yaptı. Fransız yayıncılarla işbirliği yapmaya daima açık olduğunu yineleyen Google, arama motoru sayesinde her ay milyarlarca tıklamayı Fransız medya portallarına yönlendirdiğini iddia ediyor.
Bu kavganın sonu ne olur? Keşke net bir cevap verebilsem. Sadece şunu yüksek sesle öngörebilirim. Google dünya genelinde haklı gibi görünse de ülkeler özelinde haksız durumdadır. İnternet üzerinden zenginliğin ABD’ye akmasına aracılık ettiği bir gerçektir. Dolayısıyla ülkelerin karar verici mekanizmaları ile uzlaşmaz bir tavır izlemek şirketler için kesinlikle önermediğimiz bir durumdur. Çünkü bunun sonu bellidir. Dünya ticaret tarihi kendini vazgeçilmez sanan şirketlerin iflasları ile doludur.
(Bu yazının bir kısmı 18 Kasım 2012 tarihli Para dergisinde yayınlanmıştır.)