Gelecek yıl cep telefonları daha hızlı olacak
Cep telefonu artık olmazsa olmazımız. Herkesin vücudunun bir parçası durumunda. Herhalde harici bir uzuv vücutla ancak böyle bütünleşebilirdi. 15 yıl öncesi ile günümüzdeki telefonlar arasında gerek görünüm gerekse de teknoloji açısından farklılık devasa boyutlarda. Bugün her biri birer taşınabilir bilgisayara dönüşen ve akıllı dediğimiz cep telefonlarını ile ilgili iki temel şikayet var. Birincisi pil ömrü. Neredeyse her gün en az bir kez şarj edilmeye ihtiyaç duyan bu telefonlar enerji oburlukları yüzünden kullanıcılarının canını sıkıyor. İkinci şikayet ise hızlarının kullanıcıyı tatmin etmemesi. Bu telefonlar için yazılan uygulamaların gittikçe daha komplike olması ve yazılımların mevcut donanımları teknik olarak daha üst seviyelere zorlaması yüzünden maalesef hızları düşüyor. Bu duruma bir de kullanıcıların uygulama açlığı eklenince akıllı telefonlar ne yapsın?
Tüm bunlara rağmen cep telefonu cephesinde yeni teknolojik gelişmeler var. Şöyle söyleyeyim gelecek yılın telefonları üç kat daha hızlı ve pil harcaması bugüne göre yüzde 75 daha az olacak. Bu iddiamızın dayanağı ARM’ın yeni işlemcisi Cortex A72. ARM kim olduğu ile ilgili olarak şu kadar bilgi vermem sanırım yeterli olacak. Bugünün cep telefonlarının yüzde 95’inde İngiliz firması ARM’ın işlemcileri kullanılıyor.
ARM firmasının adını duymamış olabilirsiniz. Çünkü işlemci deyince bugüne kadar aklımıza kullandığımız bilgisayarlardan dolayı Moore kanununu ortaya koyan Intel geliyordu. Fakat son zamanlarda Intel “giyilebilir teknolojiler” alanına çok fazla odaklandı ve gördüğümüz kadarıyla mobil alanda çok gerilerde kaldı.
ARM aslında kendi halinde bir firmaydı. Onu ortaya çıkaran ve zirveye taşıyan ise doğru zamanda, doğru yerde olması oldu. iPhone’un ilk çıkarıldığı zamanlarda, ARM Steve Jobs ile tanıştı.
Microsoft ve Intel’in 2000-2005 sonrası çağa ayak uyduramamalarının temelinde, bu çağa eski ürünlerini tam tabiriyle modifiye ederek devam edebileceklerini sanmaları geliyordu. Örneğin Microsoft, internet öncesinin Windows’unu yeniden yazmak yerine modifikasyonlarla devam ettiği için büyük açıklar yaşadı ve yaşıyor. Intel ise, mobil işlemci çağına Wimax teknolojisi ile vakit kaybetmekten ötürü yetişemedi. İki yıl once CEO’su bunu açıklıkla “yolumuzu şaşırdık” cümlesiyle itiraf etti.
Halen kullandığımız mobil telefon ve tabletlerin hemen hemen tamamında kullanılan işlemci olan ARM, yeni işlemcisinin performansının mevcut olan işlemcilerin 3 katı olduğu belirtiyor. Ama bizim için çok daha önemli niteliği, kullanacağı enerji miktarı (dolayısıyla pil kullanımı); bu işlemcilerin bugünün işlemcileriyle aynı performans için yüzde 75 daha az enerji harcayacağı belirtiliyor. Yani ARM’a göre, cep telefonları artık fanlar gerektirmeyecek, daha ince ve daha güçlü olabilecekler.
ARM işlemci desek de, ARM firması kendi başına işlemci üretmez, tasarım ve ilgili lisansı satar, CISC tabanlı işlemcilere göre özelleştirilebildiğinden, farklı üreticilerin aynı jenerasyon işlemcinde farklı özellikli olarak çıkabilir, bağlı olarak da performans farklılıkları görülür.
ARM; Qualcomm, Samsung, Apple, Nvidia gibi tüm mobil işlemci üreticilerine verdiği lisanslarla, bugün kullanılan hemen hemen tüm mobil cihazların kalbinde yer alıyor. Yeni Cortex A72 için ise, şimdiden 10 lisans sattığını açıkladı.
Cortex A72 işlemcisindeki performans ve enerji artışını yaratan geliştirmelerin, işlemci tasarımında yapılan değişiklikler ve 16 nanometre nesli transistörler kullanılmasından ileri geldiği belirtiliyor. İlaveten Mali grafik teknolojisi ve işlemcinin farklı bölümleriyle bağlantı kurduğu çeşitli tabakalar da geliştirilmiş.
Cortex A72 CPU içinde, 64-bit ARMv8 tasarımı (Cortex A57’den 2 kat hızlı), Mali-T880 GPU (T760’dan 1,8 kat hızlı), Corelink CCI-500 ara bağlantı (sistem bantgenişliğini 2 kat arttırıyor) bulunuyor.
Yani artık cep telefonlarımızdan daha çok video ve film izleyebileceğiz. Biraz daha sabır.
(Bu yazının bir kısmı 1 Mart 2015 tarihli Para dergisinde yayınlanmıştır.)