Mobil reklamların önlenemez yükselişi
2000 yılındaki CeBIT’I ziyaret ettikten sonra çıkardığım sonuç şuydu: “Teknoloji, insanı her yerden bilgiye ulaşır olmayı ve insanlarında ulaşılır olmasını hedefliyor.” Bu nasıl olacaktı? Tabii ki “Mobil Teknolojiler” ile.
Günümüze geldiğimizde mobil teknolojiler artık hayatımızın her alanında. Bunu internet sitelerinin ziyaretçi raporlarından da görebiliyoruz. Artık ziyaretçilerin yüzde 60 gibi ciddi bir oranı mobil cihazlar aracılığıyla ziyaret ediliyor. Bu durum doğal olarak mobil reklamları da tetikliyor.
2017 yılı mobil reklam harcamaları ile ilgili MMA’nın hazırladığı araştırma raporu açıklandı. Sonuçlar yukarıda yazdıklarımızı destekler mahiyette. Nielsen Türkiye iş birliğinde gerçekleştirilen MMA Türkiye araştırmasına göre, 2017 mobil reklam yatırımları 1 milyar 205 milyon TL olarak gerçekleşti. Yerel yayıncılara 277 milyon TL düzeyinde mobil reklam yatırımı yapıldı.
2017 yılında mobilde yerel yayıncılara 277 milyonun üzerinde yatırım yapılırken, bu yatırımların Premium reklamlarda gerçekleşen 206,9 milyon TL’lik kısmı karşılığında, 31 Milyar görüntülenme sayısına ulaşıldı. Premium satın almalarda reklam veren ya da medya ajansları reklam ağları ve yayıncılarla birebir görüşerek reklamın hedef kitleye uygun mecralar üzerinde çıkmasını sağlıyor.
Yerel yayıncılardaki Programatik reklam yatırımları ise 70,3 milyon TL olurken, 37,3 Milyar görüntüleme gerçekleşti.
Yerel yayıncılara yapılan toplam reklam yatırımı, Yayıncı ve Network Adserver raporlarından sağlanan dataların Nielsen AdIntel verileriyle karşılaştırılmasıyla elde edilen toplam gösterim adetleri baz alınarak ve ortalama rate card üzerinden hesaplanarak belirlendi. Öte yandan, mobil sosyal medya yatırımları da 325 milyon TL’nin üzerinde gerçekleşti. Şimdi burada biraz duralım ve bunları nasıl yorumladığımızı sizlerle paylaşalım.
Ülkemizde mobil reklamlara 1 milyar 205 milyon TL harcanmış. Bunun 277 milyon TL’si yerel yayıncılar için harcanırken geri kalanı yabancı yayıncılar için mi harcanmış? Yoksa geri kalanı Google üzerinden mi yerel yayıncılara yönlendirilmiş. Şayet böyleyse yaklaşık 1 milyarlık harcamanın ne kadarı Google ödenmiş ve bunun ne kadarı yerel yayıncılara dönmüş? Bu verileri dikkate alırsak Google’ın Türkiye’den sadece mobil reklamlar için tahsil ettiği para 1 milyar TL civarında diyebilir miyiz? Yine bu son soruya verilecek cevaba göre de “Google bu tahsilatın ne kadarını vergi olarak bu ülkeye ödedi?” şeklinde bir sorumuzda olacaktır.
Türkiye Mobil Reklam Harcama Araştırma raporunun, gerçek verilere dayalı uzman analizlerle, sektörün gelişim ivmesini gözler önüne serdiğini belirten MMA Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı Işık İlhan, “Sektörün önde gelen ajansları ve yayıncıları, şeffaflık içerisinde paylaştıkları titiz veriler ve uzman yorumlarla kapsamlı bir raporun oluşumuna katkı sağladılar. Tüm paydaşlarımıza ve emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz” dedi.
Böyle bir arştırma için bizler de MMA Türkiye’ye ve emeği geçenlere teşekür ediyoruz. Fakat Google, Yandex vb. şirketler reklam harcamalarının neresinde, ne kadar yer alıyorlar ve kazançlarının ülkemize geri dönüşümü nasıl, şeklindeki sorularımızında cevabını bu araştırmalarda bulabilmeyi umuyoruz.
(Bu yazının bir kısmı 18 Mart 2018 tarihli Para dergisinde yayınlanmıştır.)